نمادی از اتحاد در مراسم سنتی «شاه حسن شاه حسین» امامزاده سید صدر الدین قنبر میبد

بام میبد :  در مراسم بومی «شاه حسن شاه حسین»  که با به نمایش گذاشتن نمادی از اتحاد در امامزاده سید صدر الدین قنبر همراه است  ، عزادارانی که متشکل از اعضای تمام هیئت های عزاداری بشنیغان و میبد بالا می باشند از محله میبد بالا با خواندن نوحه مخصوص آن شب از محرم به صورت دسته جمعی، به سمت امامزاده مذکور حرکت می‌کنند.

در طی حرکت هیئت های عزاداری ، هیئت کوچُک نیز به آنها می پیوندد و سپس در نزدیک امامزاده هیئت های عزاداری بشنیغان نیز به استقبال آنها رفته و اشعار آن شب را در جواب هم می گویند.

جلودار  عزاداران میبدی و کوچُک را جمعی از سادات تشکیل می دهند .

این هیئت که حال متشکل از هیئت های عزاداری محله های بشنیغان ، میبد بالا و کوچُک است بعد از وارد شدن به صحن امامزاده در حالی در جلوی امامزاده نیز یک بار دور یک کلک که در قدیم بوده و حال با بازسازی امامزاده آن را برداشته اند و یک میدانی را به صورت نمادین در آن گذاشته اند ، با خواندن همان اشعار که در طول مسیر می خواندند و مخصوص آن شب است ، می چرخند و بعد از آن در صحن امامزاده  با گره زدن دستها به همدیگر یک حلقه اتحاد به صورت زنجیره وار ایجاد کرده و در ابتدا چندین بار لفظ “شاه حسن” و پس از آن لفظ “شاه حسین” را همگی با هم تکرار می‌کنند و در ادامه نیز شعر «یارون(یاران) عزای کیست که بر دشت کربلا است ماتم نشین ملائکه و صاحب عزا خدا است!» را زمزمه می‌کنند.

بعد از انجام این مراسم نیز سنت معروف “نخل گردانی” انجام می‌شود.

حمید مؤذنی معروف به حمید ملا حاجی یکی از محبان اهل بیت و سردسته هیئت حسینی بشنیغان در ارتباط با مراسم شاه حسن شاه حسین در امامزاده سید صدر الدین قنبر گفت : برای اجرای این مراسم یک روز مانده به محرم از صبح آن روز ، رسم نخل بندی و آذین بستن نخل در امامزاده صورت می گیرد. در شبها نیز همانند قدیم که رسم بوده از میبد دسته می گرفتند و به محل امامزاده می آمدند ، از بشنیغان هم همینطور و در این جا دو دسته عزاداری با هم یکی می شدند و یک بار دور می زدند و سپس دست در دست هم می انداختند و با گفتن شاه حسن شاه حسین مراسم ادامه می یافت .

وی افزود : اکنون که جمعیت زیاد شده و خود محله بشنیغان چند هیئت دارد در ابتدا هیئت ها سینه زن و زنجیر زن مراسم عزاداری ، سینه زنی و زنجیر زنی را انجام می دهند و سپس دسته شاه حسن شاه حسین وارد میدان می شود.

محمد خاکساری از محبان و خادمان اباعبداالله الحسین (ع) نیز می گوید : در قدیم از محله بشنیغان هیئت در مسیر امامزاده به طرف دروازه میبد و بشنیغان به راه می افتاد و از آن طرف هم هیئت میبد بالا خود را به آنجا می رساندند و یک هیئت هم از محله کوچُک به طرف مسجد جامع می آمد ، در آنجا هر سه هیئت با هم یکی می شدند و به طرف امامزاده راه می افتادند و ترتیب هیئت ها که وارد امامزاده سید صدرالدین قنبر می شدند ، در ابتدا هیئت بشنیغان و بعد از آن میبد بالا و بعد از آن هیئت نیز ، هیئت کوچُک بود.

وی افزود : در قدیم یک نخل بزرگ بود که وقتی آن را بلند می کردند ، در جلوی نخل عزاداران هیئت بشنیغان ، در فاصله میانی نخل عزاداران میبد بالا و در عقب آن عزاداران محله کوچُک قرار می گرفتند اما الان با وجود 2 الی سه نخلی که در امامزاده و مربوط به هرکدام از هیئت ها است ، نخل بزرگ را حرکت نمی دهند.

اشعار مرتبط به هر شب محرم مراسم شاه حسن شاه حسین در امامزاده سید صدر الدین قنبر به نقل از محسن ملا خلیلی که در وبلاک محبان امام رضا (ع) آورده است:

شب اول

محرم است امشب ،شب غم است امشب
خيرالنساء سيه پوش ،در ماتم است امشب

شب دوم

هركه امشب بهر فرزند علي زاري كند (۲)

سيل اشكي از قنات در چشم خود جاري كند
قيامت وقت حشر و نشر و ميزان و صراط (۲)
هر كجا باشد حسين او را هواداري كند

شب سوم

زين مصيبت در جهان امروز تا روز جزا (۲)
مي كنند اهل زمين و آسمان واحسرتا
نه فلك گرديده خاكسترنشين از ماتمش (۲)
كعبه زين ماتم سيه پوش است تا روز جزا

شب چهارم

زينب به فغان و ناله مي گفت (۲)
كو سرور لافتي حسينم
در دشت بلا به دست كفار (۲)
گرديد شهيد نور عينم

شب پنجم

هر محرم در نجف اين ناله ها سر مي زند (۲)
حضرت زهرا شكايت نزد حيدر مي برد
كشته فرزند مرا شمر لعين در كربلا (۲)
آه واويلا سكينه دست بر سر مي زند

شب ششم

ما زازل گفته ايم ، بعد رسول خدا ، حيدر صفدر علي ، خواجه قنبر علي ،شافع محشر علي ، ساقي كوثر علي ، از همه بهتر علي ، شير خدا پير ما كز غم جان حسين ، سوخت دل و جان ما

شب هفتم

ديده گريون ،سينه بريون ،از غم جان حسين (۲)
زآسمان گويد ملائك جان به قربان حسين
ديده گريون ،سينه بريون ،از غم لب تشنگون (۲)
ترسم از آه يتيمون چرخ گردد سرنگون

شب هشتم

فرزند رسولي كه شفيع عرصات است (۲)
با اهل حرم تشنه لب آب فرات است
جبريل وملائك همه غمگين وسيه پوش (۲)
هم خضر،دراين واقعه بيزار حيات است

شب نهم

آه و واويلا كه فردا الوداع خواهد شود (۲)
از تن فرزند حيدر سر جدا خواهد شود
آه و واويلا كه فردا بر لب آب فرات (۲)
دست عباس علي از تن جدا خواهد شود

شب دهم

شد زلزله در عرش ندانم كه چه شين است (۲)
يا شورش محشر شده يا قتل حسين است
برخاست فغان از همه آفاق چه شين است (۲)
اي خاك به سركن كه شب قتل حسين است

گفتنی است ، بعد از خواندن اشعار مربوط به هر شب زنجیر وار می ایستند و با کشیدن صدای مخصوص (شاه کشیدن) در ادامه شعر «یارون(یاران) عزای کیست که بر دشت کربلا است ماتم نشین ملائکه و صاحب عزا خدا است!» را زمزمه می کنند.

هنگام حرکت زنجیروار عزاداران در میدان (کلک) امامزاده سيدصدرالدين قنبر میبد نیز اشعاری توسط افراد پیشکسوت که اغلب از سادات تشکیل می شوند خوانده می شود .

يارون عزاي كيست كه در دشت كربلاست
ماتم نشين ملائك و صاحب عزا خداست (جواب)
يارون عزاي كيست كه تا بحر و بر بپاست
صاحب عزا خدا و عزاخانه كربلاست
اين ماتم كسي است كه پيغمبر خدا
تا روز رستخيز به اندوه و هم بكاست
اين ماتم كسي است كه در خلد مرتضي
در ماتمش نشسته و در حلقه عزاست
اين ماتم كسي است كه زهرا به باب خود
گويدش به آه ناله كه فرزند من كجاست
اين ماتم كسي است كه در دامن رسول
بودش مكان اي دل غافل كجا رواست
اين ماتم كسي است كه خاك ره درش
برچشم جن و انس و ملائك چو طوطياست
اين ماتم كسي است كه يك ذره تربتش
امراض هر دو كون سراسر بود شفا
اين ماتم كسي است كه آهو به امر حق
آورد بچه نزد وي اكنون كجا رواست
يارون به حربه هاي گروه ستم شهان
از پا فتاد سر به بيابان كربلا
امروز پاره پاره تنش در ميان خون
از ضرب تيرو تيغ سر از پيكرش جداست
يارون عزاي كيست كه تا بحر و بر بپاست
صاحب عزا خدا و عزاخانه كربلاست
اين ماتم كسي است كه بيدل ز ماتمش
همچون هزار در چمن دسته در عزاست

بعد از آن هيئتهاي مهمان با گفتن شاه ( آه ، واي ، حيدر صفدر علي ) زنجيروار به عقب حركت مي كند . گفتنی است در این جا ، عزاداران به دو گروه تقسيم مي شوند و با گفتن ” يا حسن يا حسين ، شاه حسن شاه حسين ، يا حسن يا حسن ، يا حسين يا حسين ” به يكديگر جواب مي دهند . از اين به بعد دسته ، دسته شاه حسن و شاه حسين خوانده مي شود.

لفظ “شاه حسن” و پس از آن لفظ “شاه حسین” در شب هاي اول فقط يك بار و در شب عاشورا به دليل عزيز بودن آن شب و با توجه به بیدار بودن جمعیت تا به صبح چندين مرتبه تكرار مي شود

در شب يازدهم ، دوازدهم و سيزدهم نيز در همين مسير به شام غريبان مي روند كه عزاداري اين سه شب نسبت به قديم كم رنگ تر شده است و فقط شب یازدهم این مراسم برگزار می گردد.

شب يازدهم

در مسير راه عزاداران هر كدام شمع روشني بدست مي گيرند و بعد از خواندن چند بيت شعر مي نشينند و در حال نشسته نيز چند بيت شعر مي خوانند كه اين حالت غم و اندوه و ماتم و عزا مي باشد و مجددا به مسير خود ادامه مي دهند .

شام غریبان حسين امشب است ، امشب است
اول درد و محن زينب است ،زينب است
طفل يتيمي ز حسين گم شده گم شده
زينب از اين غصه دلش خون شده خون شده

حاجتم اين است كه تو اي ساربان سار بان

اين شتران را تو به تندي مران به تندي مران

اي شيعيان امشب
شام غريبان است
آه يتيمان است
شام غريبان است
زينب در افغان است
شام غريبان است
زينب هراسان است
شام غريبان است
زينب پريشان است

شام غريبان است
بيمار و نالان است
شام غريبان است
سر حسين ابن علي در كوفه مهمان است

عزاداران حسینی با تشکیل رنجیری که به دنبال دست در دست هم انداختن آنها به وجود آمده است ، سمبلی از  یکی شدن و با هم بودن را به نمایش می گذارند و این اتحادی است که در سایه عشق به سید الشهدا (ع) به وجود آمده و با آن همراه و عجین می باشد .