اگر میبد را مانند یک انسانی با اجزای یک بدن تصورکنیم، از اجزای نامتوازنی تشکیل شده‌است . در این ارتباط جلوگیری از توسعه نامتوازن میبد و توجه به نقش دستگاه‌ها، نهادها و سازمان‌هایِ اجرایی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و…با مرکزیتی واحد ضرورت دارد.
معمولا در نوشته‌ها و گفته‌ها سخن از واژه‌ای به میان می آیدکه تعیین کننده و مهم بوده ونقش آن درزندگی اجتماعی انسان‌ها انکارناپذیراست.توسعه در لغت به معنای رشد تدریجی درجهت پیشرفته تر شدن،قدرتمند‌ترشدن وحتی بزرگ شدن است.
توسعه علاوه بر اینکه بهبود میزان تولیدودرآمدرادربرداردشامل دگرگونی‌های اساسی درساخت‌های نهادی،اجتماعی،اداری وهمچنین دیدگاه‌های عموم مردم است.
توسعه در بسیاری از موارد حتی عادات و رسوم و عقایدمردم را نیز در برمی‌گیرد.
اما در یک جمله از بحث توسعه می‌توانیم توسعه را به معنای کاهش فقر، بیکاری، نابرابری، صنعتی شدن بیشتر، ارتباطات بهتر، ایجاد نظام اجتماعی مبتنی برعدالت و افزایش مشارکت مردم در امور سیاسی جاری تعریف کنیم.
اگر در نگاهِ عامیانه و ساده انگارانه توسعه و پیشرفت را در استان یزد بررسی کنیم بیشترین توسعه و پیشرفت در شمال استان یزد یعنی در اردکان و میبد صورت گرفته‌است. اما در این نوشتار قصد داریم فقط درمورد میبد نظری اجمالی داشته‌باشیم.
شهر میبد(درقالب شهرستان میبد) انسانی با اجزای نامتوازن است.ا یک دستِ آن بلندتر از دست دیگر، یک پای آن کوتاه تر، سری بزرگ و اندامی قوی اما خمیده دارد.
یعنی چه؟ یعنی اصل بر این است که توسعه و پیشرفت در یک منطقه با توازن توام باشداما در این شهربا توصیف ابتدایی اینچنین امری محقق نشده‌است.
بعضی از چالش‌هایی که باعث جلوگیری از یک بالانس در توسعه شده مانند عدمِ مبلمانِ شهری مناسب، فرهنگ شهرنشینی و محله گرایی(تعصبات محله ای‌که حتی در لهجه محلات شهرستان نمایان است.
وجودِ قبرستان‌های محلات که تنها گوشه‌ای ازاین تفاوتهاست)، وجودِ افرادِ غیربومیِ کم سواد و دارای فرهنگ‌های متفاوت از اقصی نقاط کشور، خالی شدنِ قلبِ محلات به دلیل قدیمی بودن وساکن شدنِ غیربومی‌ها وحتی اتباع، وجودِ بِزه‌هایی که نوجوانان و جوانان را در اثرِ خرده فرهنگ‌هایِ متفاوت و فضای مجازی(که البته در همه نقاط وجوددارد)به بیراهه کشانده، شکل‌گیریِ مناطقی در شمال و یا غرب میبد و سکونتِ تدریجی افرادِ متمول و حتی شاید تا حدودی باسوادتر و در نتیجه حرکت به سمتِ نوعی تبعیض، فراگیری مشاغلِ فنی و ساختمانی از جانب غیربومی‌ها و اتباع و نیازِ شهروندانِ میبدی به این مشاغل که به نحوی نقطه ضعف تلقی می‌گردد، گسترشِ افقی شهر به جای عمودی‌سازی و با برنامه‌ریزیِ مدونِ مهندسان شهری، عدمِ استفاده ازارزش افزوده‌ای که درصنعتِ گردشگری میبد وحود دارد و مشکلات دیگری که در این مقال به گوشه‌ای از آن پرداختیم، باعث شده که همان مفهومِ توسعه ظاهری نیز به شکلِ عجیبی نامتوازن باشد.
با همه این ابعاد، تلاش برای جلوگیری از خروجِ سرمایه و سرمایه گذار از شهرستان نیز دردستورِ کارقرار گرفته و باز هم صنعتی که تنها کارخانه است(تفاوت صنعت وکارخانه راهنوزدرک نکرده‌ایم) و تخم مرغهایی که دریک سبد یعنی سبدِکاشی وسرامیک و یا صنایعِ جنبی قرار می‌گیرد.
نویسنده گرچه بازتابی از عدم توسعه متوازن که بر پیکرِ کوچک و نحیفِ میبد خودنمایی می‌کندو انواعی از معضلاتِ زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و حتی مذهبی(به دلیلِ ورودِ مذاهبِ اسلامی دیگر به غیر از شیعه)ر به بارآورده، به تصویر می‌کشد. اما هرگز قصد ندارد بر طبل ناامیدی و عدم راهکار مناسب بکوبد، زیرا فراموش نکنیم که گرچه برنامه مناسبی برای توسعه تا زمانِ کنونی در کار نبوده‌است امابه لحاظ علمی(رتبه های کنکور، وجودِنخبگان و مراکزدانشگاهی و..) و نیز سرمایه‌دارانی که حتی در کشور نیز دارای عنوان هستند می‌تواند میبد را در کنارِ اردکان بعنوان یکی از مطرح ترین شهرهای صنعتی، به توسعه‌ای نسبی نزدیک کند و قطع به یقین از مهمترین راهکارهای اجرایی ارتباط عمیق بین صنعت، دانشگاه، حوزه و دستگاههای اجرایی می‌باشد وبا تعامل نزدیک هر چهار گروه به عنوان “فکروعمل”، راهکاری اجرایی پیشِ رو قرار می‌گیرد، که با پرچمداری شخصی که هم جایگاهِ مذهبی، هم علمی وهم سیاسی دارد و مورد تایید حاکمیت نیز می‌باشد مسیری قابل قبول شکل می‌گیرد.
به طورقطع دستگاههای اجرایی مانند فرمانداری، صمت، شرکت شهرک‌ها ، محیط زیست، شهرداری، میراث، ارشاد، حوزه علمیه، تبلیغات اسلامی ،دانشگاه و مراکز آموزش عالی در ایجادِ مدینه فاضله‌ای که آرزوی همه میبدیه‌است نقش اساسی ایفامی‌کنند. امادر این میان ،مهمترین نقش را دفترحضرتِ آیت الله اعرافی با تشکیلِ جلساتی که در حضور ایشان می‌باشد و نماینده شهرستان نیز نقش ویژه ای دارد، عهده دار است که پیونددهنده این عوامل و مراکز اجرایی می‌باشد و بخشی از آن نیز تحت قالب برنامه‌هایی که خارج از چارچوبِ وظایف روزمره دستگاههای اجرایی و با نظرِ امام جمعه معزز، فرماندار محترم و نماینده محترم بصورت سالیانه حکم می‌شود و ادارات، نهادهاو سازمان‌ها باید آن را اجرایی کنند، به منصه ظهور میرسد. به امید آنکه میبد در تمامی شاخصه‌های توسعه به رتبه قابلِ قبولی دست یابد.
حجت‌الله خلیلی کارشناس ارشد علوم ارتباطات
