قنات خارجار میبد در منطقه راسته بازار ریزش کرده و باغات تشنه بشنیغان در انتظار مرمت این سازه ۷۰۰ ساله هستند.
رشته قنات خارجار به طول ۳۹ کیلومتر در خارج از شهر میبد، به شماره ثبتی ۲۹۹۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. آب این قنات از روستای بندرآباد سرچشمه می‌گیرد که به آن در اصطلاح مادر چاه (به عنوان عمیق‌ترین بخش قنات) گفته می‌شود.
قدیمی‌ترین سند به دست آمده از تاریخ این قنات را وقف‌نامه ربع رشیدی مربوط به قرن هشتم هجری قمری است که نام و ۲۴ جرعه سهم این قنات در وقف نامه ذکر شده است.
صبح امروز مرمت قنات خاجار در بافت تاریخی راسته بازار میبد شروع شد.
برای گرفتن گزارش خبری از اقداماتی که مسئولان استان یزد و شهرستان در این بافت سنتی در دستور کار قرار داده‌اند به راسته بازار رفتم.
دو نفر از آقایان که یکی از آنها ، گفتند کاظم نژند نام دارد، همراه با فرزین خادمی معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرمانداری و حسین آقایی کارمند فرمانداری میبد در حوزه میراث مشغول بررسی ساخت و سازها و پیدا کردن راهی برای رفتن در مسیر قنات بودند.
از کارمند فرمانداری اطلاعات قنات را جویا شدم. جواب پرسش من به میراب حواله داده شد.
گفتم شما مگر در حوزه میراث فعالیت ندارید که در جواب آقای کاظم نژند را نشان دادند که ایشان هم با طفره رفتن از گفتن مسئولیتی که در اداره کل میراث فرهنگی یزد دارد جواب داد که اطلاع ندارد و توضیحی کوتاه از اقداماتی که در حال انجام هستند داد و در ادامه توصیه کرد اطلاعات قنات را از جهاد کشاورزی بگیرم.
هنوز در راسته بودم که قرار شد به منزل یکی از اهالی بروند و چاهی که در منزل وی گویا به قنات متصل است بررسی کنند همراهشان شدم و چند تصویر گرفتم.
از آن منزل بیرون آمدیم کارمند میراث فرهنگی استان یزد که کاظم نژند نام داشت شاکی شد که به چه حقی بدون اجازه تصویر گرفتم.
نمی دانستم برای تصویر گرفتن از بافت تاریخی شهر و تهیه گزارش تصویری از مرمت قناتی که در حال بیرون آوردن زباله از مسیر آن بودند یا برای عکس گرفت از فعالیت‌های تحقیقاتی آنها باید اجازه می گرفتم!
با آرزوی تامین شدن آب برای آبیاری باغات تشنه از بافت بیرون آمدم. تلفنی پیگیر گرفتن اطلاعات قنات خاجار از جهاد کشاورزی شدم.
کاظم مسروری فر مدیر جهاد کشاورزی میبد نیز گفت: قنات خاجار چاه است ، قنات نیست ، قنات فوتی اعلام شده و اطلاعات چاه را باید از اداره آب منطقه‌ای بپرسید.
به گفته یکی از اهالی محل قنات خاجار ۴۰ سال پیش خشک شده است فوت آن نیز به جهاد کشاورزی اعلام شد و مجوز حفر یک چاه روبروی کشتارگاه میبد گرفته شد.
آب از آن چاه تا مهدیه میبد لوله گذاری شده و از آن مکان لوله آب را در قنات گذاشته‌اند.
وی تاکید کرد: این مسیر ۲۵۰ متری را نمی‌توان قنات نامید، قنات قدیمی است که فوت آن اعلام شد و مسیری خراب است، خانه ها هم در این مسیر خراب شده اند. اکنون یک ماه است راه آب بسته شده و باغات در حال خشک شدن هستند.
راسته بازار در مسیر نارین قلعه به سمت کاروانسرای شاه عباسی واقع شده و به مسجد جامع میبد منتهی می شود.
