با ارزش غذایی و خواص زیتون آشنا شوید
زیتون میوهی قدرتمند و خوشمزهای است که میتواند برای بدن انسان مفید باشد و مزایای بسیاری همچون جلوگیری از پوکی استخوان، جلوگیری از سرطانهای متعدد، کاهش التهاب و ورم مفاصل، بهبود سیستم گوارش، تسکین واکنشهای آلرژیک، بهبود جریان خون، محافظت در برابر بیماریهای قلبی، افزایش عملکرد شناختی، مبارزه علیه عفونتها و کاهش فشار خون دارد.
زیتون بیشتر در منطقهی مدیترانه شرقی شناخته شده است. اگرچه زیتون در سراسر جهان یافت میشود اما برای اولین بار از این ناحیه شهرت خود را پیدا کرد. همچنین این میوهی لذیذ و خوشمزه در مناطق شمالی ایران و عراق نیز یافت میشود. زیتون معمولا به خاطر ارزش آشپزی و مزایای پزشکیاش مورد استفاده قرار میگرفت. واژهی زیتون نیز از همان زبان مشتق شده و در ادبیات و تاریخ امپراطوری مدیترانهایها ظاهر شده است. روغن زیتون نیز توانسته است توجه بیشتر افراد را به خود جلب کند زیرا برای آشپزی بسیار مفید است و دارای مواد مغذی بسیاری است اما اهمیت آن نباید باعث شود که از مزایای بیشمار زیتون غافل شویم.
گونههای بسیار مختلفی از زیتون وجود دارد و برخی از آنها ممکن است کم و بیش ترکیبات و اجزای مهم را به همراه داشته باشند. اما همهی این گونهها دارای عناصر خاصی هستند که آنها را برای سلامتی انسان مفید میسازد. شما میتوانید زیتون را به سالاد، ساندویچ و یا غذاهای مصرفی خود اضافه کنید. روغن آن برای پخت غذاهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. هر بخشی از زیتون برای سلامتی مفید و موثر خواهد بود و مردم سراسر جهان هزاران سال است که ارزش خاصی برای آن قائلاند.
ارزش تغذیهای زیتون:
منافع سلامتی و پزشکی زیتون عمدتاً به خاطر وجود مواد مغذی، مواد معدنی، ویتامینها و ترکیبات آلی همچون آهن، فیبر، مس، ویتامین E ، ترکیبات فنولی، اولئیک اسید و آنتی اکسیدانهای مختلف است. اجازه دهید نگاهی گذرا به مزایای زیتون بیندازیم. درصدهای مورد نیاز بدن در هر ۱۰۰ گرم زیتون.
ویتامین ها:
- ویتامین ای ۱۹ درصد
- ویتامین آ ۸ درصد
- ویتامین کا ۲ درصد
- ویتامین بی۶ ۲درصد
ارزش غذایی:
- چربی ۲۴ درصد
- فیبر ۱۳ درصد
- کالری ۱۲۵
- پروتئین ۲ درصد
مواد معدنی:
- سدیم ۶۵ درصد
- کلسیم ۵ درصد
- مس ۶ درصد
- آهن ۳ درصد
مزایای زیتون برای سلامتی:
تقویت کنندهی سلامت قلب:
بیماریهای قلبی یکی از شرایط مرگبار گسترده در سراسر جهان است. بنابراین افراد به دنبال روشهایی هستند که بتوانند سلامت قلب خود را بهبود ببخشند و در برابر تمامی فاکتورهایی که باعث ایجاد تصلب شرایین، حمله قلبی، بیماریهای قلبی عروقی و سکته میشود، مبارزه نمایند. زیتون حاوی اسیدهای چرب تک غیر اشباعی است که اولئیک اسید نام دارد و میتواند از بروز بیماریهای قلبی جلوگیری کند. روغن زیتون نیز دارای اولئیک اسید است و مسئول کاهش فشار خون است. کاهش فشار خون شانس ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
علاوه براین، زیتون غنی از ترکیبات فنولی است که میتواند از بروز سرطانهای مختلف جلوگیری کند. ترکیبات فنولی مانند هیدروکسی تیروزول همانند یک ضد انعقاد عمل میکند که همین امر نیز شانس ایجاد لختههای خون را کاهش میدهد. گذشته از آن، ترکیبات فنولی یکسان میتواند تنش رگهای خونی را برطرف کند و عروقی خونی را متسع نماید. همین امر موجب میشود جریان خون در بدن به خوبی انجام شود و اکسیژن رسانی به سایر ارگانهای بدن نیز تسهیل گردد.
پوکی استخوان:
افرادی که از رژیم غذایی مدیترانهای استفاده میکنند، کمتر به پوکی استخوان مبتلا میشوند.توضیح قطعی این پدیده اخیرا کشف شده است. در تحقیقات انجام شده ثابت شد که ترکیب هیدروکسی تیروزول و اولئوروپین باعث افزایش رسوب کلسیم و رشد استخوان میشوند و همین امر از بروز پوکی استخوان جلوگیری میکند. اگر در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستید مقدار مناسبی از زیتون و یا روغن آن را به رژیم غذایی خود بیفزایید .
جلوگیری از سرطان:
رمز و راز درمان سرطان به یک مشکل عمده در جوامع امروزی تبدیل شده است اما روشهای جایگزین بسیاری برای درمان، کاهش پیشرفت و حتی جلوگیری از بروز آن وجود دارد. زیتون معمولا با استفاده از روشهای مختلف از بروز سرطان جلوگیری میکند. اولا، زیتون حاوی آنتوسیانین است که به عنوان یک مادهی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی، میتواند از بروز سرطان جلوگیری کند. آنتی اکسیدانها میتوانند در برابر رادیکالهای آزاد مبارزه کنند. این رادیکالهای آزاد سلولهای سالم بدن را به سلولهای سرطانی تبدیل میکنند بنابراین اضافه کردن آنتی اکسیدانها به رژیم غذایی میتواند بهترین انتخاب باشد.
دوما، زیتون حاوی اولئیک اسید است که از گیرنده فاکتور رشد خاصی جلوگیری میکند . همین امر نیز موجب میشود رشد و توسعهی سرطان سینه کاهش پیدا کند. در نهایت هیدروکسی تیروزول از جهش DNA و رشد سلولهای غیر طبیعی جلوگیری میکند.
کاهش التهاب:
ترکیبات مختلف در زیتون نه تنها به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدانی عمل میکنند بلکه دارای خاصیت ضد التهابی نیز هستند. این عوامل باعث کاهش التهاب در بدن میشوند. مصرف زیتون باعث کاهش درد و التهاب در مفاصل، ماهیچهها، قسمتهای آسیب دیده،تاندونها و اندامهای مختلف بدن میشود. به خصوص در شرایط آرتریت، نقرس و دیگر شرایط روماتیسمی ، زیتون میتواند درد را کاهش دهد.
سیستم گوارش:
زیتون منبع سالمی از فیبر است و تقریبا ۱۳ درصد از نیازهای روزانهی یک فرد را به فیبر تامین میکند. وجود فیبر بالا باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش میشود. همین امر موجب میشود اجابت مزاج نیز بهبود یابد. فیبر همچنین به ایجاد حس سیری در فرد کمک میکند. فیبر نه تنها برای بهبود عملکرد سیستم گوارشی و سلامت رودهها مفید است بلکه در کاهش وزن نیز میتواند موثر باشد. فیبر همچنین سلامت قلب را با کاهش کلسترول بد خون، افزایش میدهد.
واکنشهای آلرژیک:
از آنجایی که زیتون خاصیت ضد التهاب دارد میتواند در کاهش واکنشهای آلرژیک نیز مفید باشد. ترکیبات خاصی در زیتون به عنوان یکآنتی هیستامین عمل کرده و میتواند واکنش های آلرژیک را کاهش دهد. با اضافه کردن زیتون به رژیم غذایی، میتوانید از بروز آلرژیهای مختلف جلوگیری کنید.
گردش خون:
زیتون منبعی غنی از آهن و مس بوده و این دو ترکیب مهمی برای تشکیل گلبولهای قرمز خون هستند. بدون وجود این دو مادهی معدنی، گلبولهای قرمز خون کمتر شده و همین امر نیز موجب کم خونی در فرد میشود. کم خونی نشانههای مختلفی همچون خستگی، درد شکم، سر درد، نقص شناختی و کاهش سلامت عمومی ارگانها را دارد. تا جایی که میتوانید زیتون بخورید تا گردش جریان خونتان افزایش پیدا کند.
خاصیت آنتی باکتریایی:
اولئوروپین یک ترکیب شیمیایی ارزشمندی است که در زیتون یافت میشود و دارای خاصیت آنتی باکتریایی است. مصرف مقادیر فراوان از زیتون میتواند بدن شما را در برابر عفونتها و باکتریهای مختلف بیمه کند.
هشدار:
زیتون به طور کلی برای سلامتی بدن بسیار مفید است با اینحال برخی از آلرژیهای فصلی وجود دارد که میتواند با گردهی درخت زیتون مرتبط باشد. همین امر موجب ایجاد آلرژی در افراد مختلف میشود. همچنین در زیتون و روغن آن اسیدهای قوی و ترکیبات آلی موجود است که مصرف آن برای زنان باردار و شیرده توصیه نمیشود. در صورت مصرف سعی کنید از زیادهروی و افراط خودداری کنید و قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت نمایید. در نهایت زیتون حاوی مقادیر زیادی از سدیم است که برای افرای که فشار خون بالا دارند و یا از وجود بیماریهای قلبی عروقی رنج میبرند ممکن است مضر باشد. به جز موارد گفته شده، زیتون برای سایر افراد بسیار مفید است.
منبع : مجله سلامت –زهرا کامران ورد