هر سال در آخرین جمعه ماه صفربانوان میبدی با توجه به رسمی 40 ساله از بعد از اذان صبح جارو به دست می گیرند و با عشقی که به امام حسین (ع) و یارانش که در واقعه عاشورا به شهادت رسیده اند ، دارند و با نیت برآورده شدن حاجات خود مسیرعبورهیئت سنتی میبد معروف به شاه حسن شاه حسین را آب و جارو میکنند.
هیئت سنتی شاه حین شاه حسین متشکل از هیئتهای میبد بالا و میبد پایین ، کوچُک و بشنیغان میباشد و طبق رسمی چندین ساله هر شب از دهه اول محرم عزاداران حسینی بعد از پایان عزاداری در محلههای میبد بالا و میبد پایین همراه با خواندن اشعار مخصوص هر شب مسیر مسجد مهدیه به طرف مسجد جامع را طی می کنند درآنجا هیئت کوچُک نیز به آنها می پیوندد و تا پشت دروازه بشنیغان با خواندن اشعار مذکورپیش می آیند و از آنجا نیز هیئتهای بشنیغان که درامامزاده سید صدرالدین قنبرعزاداری می کنند به پیشواز آنها رفته و ازآنجا با خواندن اشعاردر جواب هم وارد طرف امامزاده می شوند.
عزاداران در حالی که اشعار را خوانده و بر سینه میزنند در میان خیل عظیم مردم عزادارامام حسین (ع) به طرف صحن جلوی امامزاده رفته و دور کلکی که در قدیم در آنجا بوده و الان نیز چیزی شبیه آن است می گردند و به سمت صحن بزرگ می آیند.
اشعار هرشب این هیئت به این شرح است :
شب اول : محرم است امشب ،شب غم است امشب /خيرالنساء سيه پوش ،در ماتم است امشب
شب دوم:هركه امشب بهر فرزند علي زاري كند (۲)/سيل اشكي از قنات در چشم خود جاري كند
/قيامت وقت حشر و نشر و ميزان و صراط (۲)/هر كجا باشد حسين او را هواداري كند
شب سوم:زين مصيبت در جهان امروز تا روز جزا (۲)/ميكنند اهل زمين و آسمان واحسرتا
/نه فلك گرديده خاكسترنشين ازماتمش (۲)/كعبه زين ماتم سيهپوش است تا روز جزا
شب چهارم:زينب به فغان و ناله ميگفت (۲)/كو سرور لافتي حسينم/در دشت بلا به دست كفار (۲)/گرديد شهيد نور عينم
شب پنجم:هر محرم در نجف اين ناله ها سر ميزند (۲)/حضرت زهرا شكايت نزد حيدر ميبرد/كشته فرزند مرا شمر لعين در كربلا (۲)/آه واويلا سكينه دست بر سر ميزند
شب ششم:ما زازل گفتهايم ، بعد رسول خدا ، حيدر صفدر علي ، خواجه قنبرعلي ،شافع محشر علي ، ساقي كوثر علي ، از همه بهتر علي ، شير خدا پير ما كز غم جان حسين ، سوخت دل و جان ما
شب هفتم:ديده گريون ،سينه بريون ،از غم جان حسين (۲)/زآسمان گويد ملائك جان به قربان حسين/ديده گريون ،سينه بريون ،از غم لب تشنگون (۲)/ترسم از آه يتيمون چرخ گردد سرنگون
شب هشتم:فرزند رسولي كه شفيع عرصات است (۲)/با اهل حرم تشنه لب آب فرات است/جبريل وملائك همه غمگين وسيه پوش (۲)/هم خضر،دراين واقعه بيزار حيات است
شب نهم :آه و واويلا كه فردا الوداع خواهد شود (۲)/از تن فرزند حيدر سر جدا خواهد شود/آه و واويلا كه فردا بر لب آب فرات (۲)/دست عباس علي از تن جدا خواهد شود
شب دهم:شد زلزله در عرش ندانم كه چه شين است (۲)/يا شورش محشر شده يا قتل حسين است/برخاست فغان از همه آفاق چه شين است (۲)/اي خاك به سركن كه شب قتل حسين است/
رأس حسين ابن علي در كوفه مهمان است.
بعد از خواندن اشعار مربوط به هر شب زنجیر وار می ایستند و با کشیدن صدای مخصوص (شاه کشیدن) درادامه شعر «یارون(یاران) عزای کیست که بر دشت کربلا است ماتم نشین ملائکه و صاحب عزا خدا است!» را زمزمه می کنند.
در این حال نیزدر وسط میدان جمعی از پیش کسوتها که اغلب از سادات هستند اشعاری به این مضمون را میخوانند:
يارون عزاي كيست كه در دشت كربلاست/ماتم نشين ملائك و صاحب عزا خداست (جواب)/يارون عزاي كيست كه تا بحر و بر بپاست/صاحب عزا خدا و عزاخانه كربلاست/اين ماتم كسي است كه پيغمبر خدا /تا روز رستخيز به اندوه و هم بكاست/اين ماتم كسي است كه در خلد مرتضي/در ماتمش نشسته و در حلقه عزاست/اين ماتم كسي است كه زهرا به باب خود/گويدش به آه ناله كه فرزند من كجاست/اين ماتم كسي است كه در دامن رسول/بودش مكان اي دل غافل كجا رواست/اين ماتم كسي است كه خاك ره درش/برچشم جن و انس و ملائك چو طوطياست/اين ماتم كسي است كه يك ذره تربتش/امراض هر دو كون سراسر بود شفا/اين ماتم كسي است كه آهو به امر حق/آورد بچه نزد وي اكنون كجا رواست/يارون به حربه هاي گروه ستم شهان/از پا فتاد سر به بيابان كربلا/امروز پاره پاره تنش در ميان خون/از ضرب تيرو تيغ سر از پيكرش جداست/يارون عزاي كيست كه تا بحر و بر بپاست/صاحب عزا خدا و عزاخانه كربلاست/اين ماتم كسي است كه بيدل ز ماتمش/همچون هزار در چمن دسته در عزاست
بعد از مراسم شاه حسن شاه حسین نیز هر شب مراسم نخل گرانی برگزار میشود.
به گفته طاهره سقاجی که به همراه دو بانوی دیگر در چهل سال پیش یکی از بانیان مراسم جاروکشی است و در آن زمان از ساعت هفت صبح تا ظهراین مسیر را جارو میکردند ، این رسم به دنبال خوابی که برای جارو کردن این مسیر دیده بودند شروع شد و هر سال برای گرفتن حاجت بانوان دیگری به جمع آنها اضافه شدهاند تا به الان که توسط حدود 200 تا 300 نفر از بانوان میبد از محلات مختلف این رسم به جا آورده میشود.
وی با اشاره به اینکه بعد از جارو کردن نیزسالها پیش با پنیر و گردو و دراین چند سال اخیربا آش گندم معروف به آش حسین یا آش آبادانی از بانوان پذیرایی میشود ، میگوید : خودم 10 سال اول زندگی بچه دار نمیشدم و با به جا آوردن این رسم خدا به من فرزند داد و الان صاحب پنج فرزند و چندین نوه هستم.
فاطمه حقایقی هم از کسانی است که به عشق امام حسین (ع) وادامه راه شهدا در این مراسم شرکت میکند تا به دشمنان نشان دهد دینش اسلام و همچون دیگرهموطنان نهضتش حسینی است.
او هم میگوید حاجتش رفتن به زیارت امام حسین (ع) بود که اززمان شرکت دراین مراسم به حاجتش دست یافته است.
سید جواد علیرضایی هم در به جا آوردن مراسم جاروکشی مسیرعبورعزاداران حسینی با تهیه جارو و به صدا در آوردن نوای عزاداری از طریق رادیوضبطی که به همراه دارد به خدمتگزاری مولایش امام حسین (ع) مشغول است .
وی بنا به گفته خودش الان 52 سال دارد و از10 سالگی با عشقی که به امام حسین داشت به جمع اوری پول از مردم برای تهیه پارچههای مشکی برای سیاه پوش کردن محله می پرداخته که درهمان دو بانویی که سالها پیش فوت کردهاند چادر مشکی خود را برای این کار به او میدهند و او تا الان نیز چادرها را دارد و هر ساله با آنها دو درخت از درختان جلوی مسجد مهدیه میبد را با توجه به رسم سیاه پوش کردن منظر شهردر دهه عاشورا سیاه پوش کرده و از ان بانوان نیز یاد میکند.
شهرمیبد متشکل از بیش از 17 محله و آبادی است و هر کدام از محلات آئینی ویژه در ایام محرم دارند.
ایرنا