سابقه برپایی پنجشنبه بازار میبد به حدود ۶۰ سال پیش باز می گردد که دوره‌گردهای یهودی همراه با باری که بر روی الاغ داشتند و شامل پارچه، دکمه، سوزن و سوزن قفلی و سایر چیزهای مرتبط با پوشاک بود از یزد به میبد می آمدند و در محل امامزاده اجناس خود را به فروش می گذاشتند.
عمده فعالیت دستفروشان در قالب بازارهای هفتگی در روزهایی مشخص از هفته و در مکان‌هایی صورت می گیرد که از سوی شهرداری ها برای آنان تعیین شده ، اما شیوع کرونا از اسفند ماه سال گذشته باعث شد تا دستفروشان به خصوص در بازارهای روز هفتگی فرصت و فضای فروشندگی خود را از دست بدهند.
در شهرهای مختلف استان یزد در طول روزهای هفته بازارهای هفتگی مانند یکشنبه بازار ، چهارشنبه بازار ، پنجشنبه بازار و جمعه بازار دایر است و مردم از شهرهای مختلف استان و حتی خارج از استان با هدف خرید و تفریح به این بازارها مراجعه می کنند.
پنجشنبه بازار میبد
پنجشنبه بازار میبد از جمله این بازارهاست که هر هفته در روزهای پنجشنبه در محل امامزاده خدیجه خاتون و کوچه‌های اطراف آن تا قبل از شیوع کرونا دایر می‌شد که این بازار با شیوع کرونا تا پنجشنبه هفته گذشته به حالت تعطیل درآمد و نخستین پنجشنبه بازار پس از هفت ماه هفته گذشته در میبد بازگشایی شد.
کرونا پنجشنبه بازار میبد را ماهها تعطیل کرد
مسوول و بازارگردان پنجشنبه بازار میبد در گفت و گو با گزارشگر ایرنا گفت: از آغاز شیوع کرونا در اوایل اسفند سال گذشته این بازار تعطیل شد، البته در این مدت زمانی کوتاه یک مرحله حدود سه هفته این بازار گشایش یافت و مجددا تعطیلی شد تا هفته قبل که با پیگیری‌های انجام شده و از سوی فرمانداری مجوز بازگشایی آن صادر شد.
احمد زارع افزود: فعالیت پنجشنبه بازار میبد با شرایطی مانند استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی و فقط با حضور دستفروشان شهرستان های میبد ، اردکان و یزد مجاز است و دستفروشان سایر شهرهای استان و خارج از استان حق حضور در این بازار را ندارد.
وی ادامه داد: در روزهای پنجشنبه، فروشندگان مختلف کالاهای خود را برای خرید مردم عرضه کرده و همچنین روستائیان و کشاورزان نیز انواع محصولات کشاورزی و صنایع دستی خود را در پنجشنبه بازار به فروش می‌رساندند، خانواده‌های میبدی و اردکانی در گذشته علاوه بر خرید مایحتاج خود در این بازار، به اموری مانند تفریح و زیارت امامزاده پرداخته و در کنار جوی آبی که در کنار امامزاده وجود داشت، یک روز خوب را همراه با پخت و پز غذا در کنار هم می‌گذراندند.
زارع که مدت ۲۳ سال بازارگردان پنجشنبه بازار میبد است، تعداد فروشندگان این بازار را در اوایل شروع به کارش ۱۵ نفر و این تعداد را قبل از شیوع کرونا در فصل زمستان حدود ۱۰۰ و در تابستان‌ها حدود ۵۰ نفر اعلام کرد و یادآور شد: در این بازار فروشندگانی از شهرهای اطراف برای فروش عسل ، سمنو و میوه‌های محلی شرکت می کنند.
کرونا درآمد دستفروشان را کاهش داد
فاطمه شاکر یکی از دستفروشان پنجشنبه بازار میبد گفت: محل درآمد دیگری به جز دستفروشی نداریم و به همراه همسرم به حرفه مشغول هستیم، از زمان شیوع کرونا، هیچ گونه تسهیلاتی دریافت نکرده ایم، خریدهای ما به صورت چکی بوده، اگرچه با فرا رسیدن موعد پرداخت، طلبکاران چک ها را برگه نکردند ولی بازگشایی بازارهای روز فشار آنها را برای وصول چک ها افزایش داده است.
جاسم فلاح که همراه با خانواده و اقوامش از کاسبان و دستفروشان قدیمی پنجشنبه بازار میبد هستند نیز گفت: ما دستفروشان به دلیل نداشتن منبع درآمد دیگر به این شغل روی آورده ایم و در شهرهای اردکان و یزد مشغول به فعالیت هستیم و در این چند ماه شیوع کرونا هیچ درآمدی نداشتیم.
وی افزود: وجه اجناسی را که نسیه داده بودیم در این مدت به دنبال تعطیلی بازار نتوانستیم وصول کنیم ، تسهیلاتی نیز به ما داده نشد، البته نیازی به تسهیلات نداریم، در صورت فعال بودن بازار فروش می توانیم چکهای خود را پرداخت کنیم و خرج زندگی خود درآوریم.
فلاح گفت: پنجشنبه بازار باعث رونق شهرستان میبد است، بازارهای قدیمی میبد در محله‌های مهرجرد و فیروزآباد دیگر وجود ندارد و مردم برای تفریح و خرید مایحتاج هفتگی خود که در پنجشنبه بازار ارزانتر از مغازه ها، عرضه می شود، تمایل به خرید از این بازار دارند.
هدایت کلانتری اهل ترک‌آباد اردکان و از کاسبان قدیمی پنجشنبه بازار میبد هم گفت: تعطیلی این بازار کمر ما را شکست، زیرا در این چند ماه قیمت اجناس مختلف افزایش زیادی پیدا کرد و دیگر قدرت خرید اجناس به قیمت زمستان سال قبل را نداریم.
رعایت دستورالعملهای بهداشتی کرونا
وی افزود: ما فروشندگان پنجشنبه بازار همه از نظر سرمایه ضعیف هستیم و در صورت دایر بودن بازار، حداقل چهار ماه طول می‌کشد که به اوضاع گذشته برگردیم، روا نیست بازار و محل فروش و کسب و کار ما را تعطیل کنند.
کلانتری با بیان سرباز بودن پنجشنبه بازار گفت: همه فروشندگان این بازار از ماسک، مواد ضدعفونی و کارتخوان استفاده می کنند و به خریداران نیز توصیه به استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی می کنند.
زوج فروشنده‌ای هم با بیان مشکلاتی که به دنبال تعطیلی بازارهای هفتگی داشته‌اند، گفتند: از سر ناچاری و نداشتن سرمایه و ناتوانی از پرداخت اجاره مغازه و مالیات دست فروشی را انتخاب کردیم و مدت ۲ سال است در این حرفه مشغول هستیم.
به گفته آنها با توجه به ادامه‌دار شدن کرونا، باید به جای تعطیل کردن پنجشنبه بازار که به فروشندگان آن نیز تسهیلاتی داده نشده، جاهایی را تعطیل کنند که در فضای سربسته فعالیت دارند.
مشکلات بانوان دستفروش
در پنجشنبه بازار میبد فروشندگان بانویی هستند که محصولاتی را که خود تولید کرده اند به همراه سایر محصولات عرضه می کنند و در تعطیلی بازارهای هفتگی درآمدی نداشته اند.
ناهید مهنام ۵۵ ساله یکی از بانوانی است که به مدت هفت سال عروسک های دست ساز،کش مو و تل پارچه‌ای که خود تهیه می کند را در پنجشنبه بازار و دیگر بازارهای هفتگی و نمایشگاه‌های استان یزد به فروش می‌رساند و آنگونه که خودش می‌گوید از کارکرد خود تا قبل از کرونا هر چند با سود ناچیز راضی بوده است.
وی که کارش را با سرمایه‌ای حدود ۱۰۰ هزار تومان شروع کرده با بیان اینکه هزینه تهیه مواد اولیه افزایش پیدا کرده، گفت: قبل از کرونا با بسنده کردن به سود کم، از فروش خود راضی بودم و الان در شرایط کرونا و در چند ماه گذشته به دلیل تعطیلی بازار درآمدی نداشته ام.
مشکل بازپرداخت تسهیلات
ایران درویشی که خواهر ۲ شهید و اهل میناب بندرعباس و ساکن میبد است نیز گفت: قبل از کرونا با گرفتن چندین وام اجناسی برای عرضه در پنجشنبه بازار خریدم اما جنس‌های من را جمع کردند و نگذاشت بفروشم.
امان نوروزی یکی از دستفروشان معلول هم با گلایه از وضع فعالیت پنجشنبه بازار و تعطیلی چند ماهه آن گفت: هزینه جنس‌هایی که به نسیه خرید کردم را تا به حال نتوانستم پرداخت کنم .
ناتوانی در بازپرداخت وام، برداشتن اقساط وام از حساب ضامن‌ها، ناتوانی برای تامین هزینه تحصیل فرزندان و ضعف حمایت از دستفروشان از دیگر گلایه‌هایی بود که این قشر با وجود خرسندی از گشایش پنجشنبه بازار مطرح کردند.
چند سال پیش چهارشنبه بازاری نیز در محل امامزاده سید صدرالدین قنبر میبد دایر بود که از رونق افتاد و هم اکنون پنجشنبه بازار در امامزاده خدیجه خاتون و چهارشنبه بازار در روستای رکن آباد برپا می شود.
مرکز این شهرستان ۱۰۵ هزار نفری در ۵۰ کیلومتری شمال غربی شهر یزد قرار دارد.
