اافزایش بیکاری افراد تحصیلکرده و کمبود نیروی کار بومی که منجر به استخدام غیربومی‌ها و مشکل سکونت آنها در سطح شهرهای استان یزد از جمله شهر صنعتی میبد نگران کننده است و انتقادهایی را تاکنون به دنبال داشته‌است.
استان یزد استانی صنعتی صنعتی است ، ساکنان این استان تا قبل از صنعتی شدن مجبور به مهاجرت و رفتن به شهرهای حوزه خلیج فارس و کشورهایی مانند کویت بودند و با به وجود آمدن صنایع و افزایش واحدهای تولیدی در شهرهای استان دیگر کمتر نیاز به مهاجرت از شهر و دیار احساس می‌شود و پای غیر بومی‌ها نیز به شهرهای استان باز شد.
بیشتر شهرهای استان یزد صنعتی هستند و در این میان میبد از جمله شهرهای استان یزد است که تا قبل از به وجود آمدن اولین کارخانه کاشی در این شهر شهروندان برای گذارن زندگی به کشاورزی ، زیلوبافی ، سفالگری و دیگر هنرهای دستی مشغول بودند.
تعدادی معدود نیز برای کسب درآمد بیشتر به شهرهای آبادان و بندرعباس و شهرهای خارج از کشور مانند کویت می‌رفتند و بیشتر در نانوایی‌ها و بقالی‌ها و بنایی مشغول به کار می‌شدند.
احداث اولین کارخانه کاشی در دهه 60 و به دنبال آن رونق گرفتن و تاسیس دیگرکارخانه‌های کاشی صنایع وابسته به آن میبد به شهری صنعتی تبدیل گردید و با برگشتن ورق کسب و کار میبدی‌ها دیگر نیازی به مهاجرت آنها به شهرهای دیگر احساس نشد و گذشته از آن نیز پای افراد غیر بومی به شهر باز شد.
افزایش سکونت غیر بومی‌ها در سطح شهر به خصوص در 10 سال اخیر منجر به آمیختگی فرهنگ‌ها و به وجود آمدن آسیبهای اجتماعی و کمبود آب مایه حیات و در نتیجه گلایه مندی مردم درارتباط های حضوری و مجازی نسبت به این مشکلات و مسایل پیش آمده شده‌است.
البته همه آسیبهای اجتماعی ایجاد شده به سکونت افراد غیربومی در شهر برنمی گردد و نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی ، ریشه یابی مشکلات به وجود آمده ، آمیخته نشدن فرهنگ‌ها و بررسی ظرفیتهای شغلی ایجاد شده دارد.
فرصتهای شغلی زیاد و عرضه نیروی کار کم است
رییس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی میبد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: خوشبختانه در استان یزد و به ویژه در میبد فرصتهای شغلی زیاد و عرضه نیروی کار کم است و با این وجود در ارتباط با اشتغال افراد هم بومی و هم غیر بومی شرکت‌ها و کارخانجات و کارگاه‌ها موظف هستند در هنگام پذیرش نیروی کار وی را برای یک سری استعلام‌ها به دفتر سلامت کار ارجاع دهند.
سید احمد علائی این استعلام‌ها را طب کار ، سوء پیشینه ، اعتیاد به مواد مخدر و همچنین ویروس کرونا عنوان کرد که از اداره‌ها و ارگانهای مرتبط گرفته می‌شود و در ارتباط با افراد غیربومی نیز در سامانه مهندسی مهاجرین که جدید طراحی شده درج می‌شود.
وی دایر کردن کلاسهای آموزشی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی توسط اداره کار تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیزترغیب کارفرمایان به دایر کردن چنین کارگاه‌هایی در محل کارخانه‌ها و کارگاههای تولیدی را نیز یادآور شد که از ابتدای سال تا کنون علی‌رغم شیوع ویروس پنج تا 6 کارگاه آموزشی برگزار شده‌است.
این مسوول همچنین اولویت اشتغال را استخدام افراد بومی عنوان کرد و اظهار کرد: در صورت کمبود نیروی کار بومی کارخانه‌ها برای ادامه فعالیت خود ناچار به استخدام کارگرغیر بومی که حقوق و مزایای کار را همانند افراد بومی می گیرند، می‌شوند.
وی آماری از طرح شکایت‌های شعلی در اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی میبد نداد و تصریح کرد: نبود مدیریت و سرمایه گذاری‌های بدون جهت صحیح و نوعی تک بعدی شدن صنایع در شهر باعث شده نیروی کار یدی کم شود.
رییس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی میبد در ادامه یادآور شد: استخدام افراد عیربومی نیز منجر به آمیختگی فرهنگ‌ها در شهر و به وجود آمدن مشکلات و آسیبهای ناهمخوانی فرهنگ‌ها می‌شود.
وی ادامه داد:البته در این ارتباط کارگروهی با محوریت امام جمعه میبد شامل فرمانداری ، نماینده میبد و تفت در مجلس شورای اسلامی و کارشناس مشاور تشکیل شده و تلاش بر غالب کردن فرهنگ بومی شهرستان و حفظ فرهنگ شهر هدف قرار گرفته‌است.
کمبود نیروی بومی متقاضی کار کارگری
مدیرعامل شهرک صنعتی جهان‌آباد میبد هم گفت: نیروی بومی متقاضی کار کارگری در شهرستان کم است ، بیشتر بیکاران و متقاضی‌های بومی مهارت خاصی ندارند و به دنبال کار اداری و دولتی و ارتقای شغل هستند ، همچنین بیشتر بیکاران خانم‌های جویای کار دولتی هستند.
محمد رضا ماندگاری در ادامه به نیاز صنعت میبد به یک هزار و 500 نیرو تا آخر سال 1400 با توجه به ظرفیتهای ایجاد شده اشاره کرد و گفت: هم اکنون نیز با کمبود نیروی کار تاسیسات ، جوش‌کار ، برق ، راننده لیفتراک و پرسکار در کارخانه‌ها مواجه هستیم.
وی در ادامه تصریح کرد: در حوزه صنایع بزرگ مانند کارخانه‌های کاشی ، لعاب‌سازی و قالب‌سازی تفاوت بین دریافتی حقوق و مزایای کارگران وجود ندارد و هم‌اکنون در میبد 22 هزار بیمه شده کارگری داریم.
این مسوول در ادامه به میزان مصرف آب در صنایع به خصوص صنعت کاشی اشاره کرد که به مراتب کمتر از مصرف آب در حوزه کشاورزی است ، ظرفیتهای ایجاد شده اشتغال به دنبال احداث و فعال شدن کارخانه‌ها در شهرو تلاش برای کم آبخواه کردن صنعت در یکی از کارخانه‌های کاشی و همچنین محدود کردن مصرف دیگر انرژی‌ها را یادآور شد.
درخواست کننده های کار غیر بومی رو به کاهش است
مسوول یکی از دفترهای کاریابی میبد که از سال 87 تا کنون در میبد فعال است هم در گفت و گو با گزارشگر ایرنا درخواست‌کننده‌های غیر بومی کار را در میبد زیاد عنوان کرد و گفت: علی رغم این موضوع هم اکنون تعداد درخواست کنندگان رو به کاهش است و علت آن نیز به گرانی اجاره بهای مسکن برمی‌گردد.
رضا دهقان نیری افزود: دریافتی حقوق کارگران گرانی مایحتاج زندگی دیگر کفاف اجاره‌بهای گران مسکن را نمیدهد و در نتیجه نیروی کار غیر بومی رو به کاهش است .
وی در ادامه با ارایه توضیحاتی اظهار کرد: صنایع میبد و دیگر شهرهای استان یزد به دنبال رونقی داشتند ، خط‌های تولید خود را افزایش دادند و در نتیجه هم اکنون با کمبود نیروی کار مواجه هستند.
وی ادامه داد: کارخانه‌ها هم اکنون با کمبود نیروی کار مواجه هستند ، نیروی کار بومی هم کم است و در بخشهایی مانند چاپ دیجیتال ، درجه زنی و کنترل کیفیت به نیروی کار نیاز دارند و هم اکنون نیز نیروهای خانم تحصیلکرده برای این بخش‌ها استخدام شده‌اند.
دهقان همچنین با ارایه آمار افراد متقاضی کار گفت: در سال 99 ، 310 متقاضی کار شامل 61 زن و 249 مرد به این دفتر مراجعه داشتند و از یک فروردین سال تا 14 تیر 1400نیز 51 نفر شامل 14 زن و 37 مراجعه کردند که نسبت به مدت مشابه سال 99 شامل هشت زن و 68 مرد و در مجمع 76 نفر ، 25 نفر کمتر ثبت نام کرده‌اند.
وی همچنین روند استخدام افراد متقاضی کار را در ابتدا ثبت نام در شرکتهای کاریابی عنوان کرد و شرایط آن را نیز نداشتن سوء پیشینه ، تجربه کاری و تخصص و سطح سواد برشمرد و ادامه داد: با توجه به درخواست‌شرکت‌ها نیروی کار همراه با نامه به کارخانه‌ها معرفی و در صورت مورد تایید قرار گرفتن بر اساس استعلام‌های سوء پیشینه ، اعتیاد به مواد مخدر ، طب کار و آزمایش ویروس کرونا استخدام قراردادی می‌شوند.
وی در ادامه احداث شهرک برای کارگران غیربومی کار در شهرستان را پیشنهاد که به عملیاتی شدن هم فرصتهای شغلی ایجاد می شود و مشکل تامین مسکن و پراکندگی سکونت آنها در سطح شهر رفع می گردد.
بیش از 350 کارخانه و کارگاه صنعتی در شهر میبد که زمینه اشتغال حدود 17 هزار را نفر را فراهم کرده اند در میبد فعال هستند.
میبد 3 شهرک صنعتی و صنفی شامل شهرک صنعتی جهان‌آباد ، شهرک صنفی تلاشگران و شهرک صنعتی شمس‌آباد دارد و شهرک صنعتی چهارم شامل صنایع پاک نیز در حال راه‌اندازی است.
مرکز شهرستان ۱۰6هزار نفری میبد در ۵۰ کیلومتری شمال غرب شهر یزد قرار دارد.
