به منظور جریان سازی اجتماعی برای آشنایی و افزایش حساسیت جامعه در موضوع تغییرات آب و هوایی روز سه شنبه 17 آذر با عنوان «زمین در تب» و با شعار «نقش من در کاهش تب زمین چیست؟» تعیین شده و قرار است با همکاری رسانه ها و به ویژه رسانه ملی ابعاد این موضوع برای مردم روشن تا مشارکت فردی و اجتماعی همگان به این منظور جلب شود.
سرزمین ما ایران عزیز تحت تاثیرات شدید تغییرات آب و هوایی قرار گرفته است. اما نقش هر یک از ما در مقابله یا سازگاری با این تغییرات چیست؟
به گزارش سرویس «محیط زیست» ایسنا، 17 آذر، روزی برای پرداختن به این مسئله است و علاقمندان به موضوع محیط زیست و تلاش برای بهبود وضعیت کشور می‌توانند اطلاعات مهم در این زمینه را با خانواده، دوستان و گروه‌های مختلف به اشتراک بگذارند. این اطلاعات در پورتال سازمان حفاظت محیط زیست در دسترس قرار می‌گیرد.
حرکت اجتماعی فصل پاییز:” زمین در تب” 17 آذر 94
به منظور جریان سازی اجتماعی برای آشنایی و افزایش حساسیت جامعه در موضوع تغییرات آب و هوایی روز سه شنبه 17 آذر با عنوان ” زمین در تب” و با شعار ” نقش من در کاهش تب زمین چیست؟” تعیین شده و سه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست و جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با یکدیگر بر محور اطلاعات، شعارها و برنامه‌های زیر همکاری می‌کنند.
پدیده گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی یا تغییر اقلیم
گرمایش جهانی یا گرم‌شدن زمین نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس‌ها شده است. طی۱۰۰ سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی حدود 85 صدم درجه سلسیوس گرم‌تر شده و این موضوع آینده زمین را در هاله‌ای از تردید و هشدار قرار داده است.
تغییرات جوی که در سراسر جهان مشاهده می‌شود به احتمال خیلی زیاد ناشی از عواملی است که بشر در آنها دست دارد. بسیاری از مراکز علمی جهان فعالیت انسان‌ها و تولید گازهای گلخانه‌ای را علت اصلی این پدیده معرفی می‌کنند و تحقیقات نشان می‌دهند بین افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر با گرم شدن کره زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد. زمین مقداری از انرژی خورشید را جذب و باقی آن را منعکس می‌کند.
طی این فرایند طول موج نور تغییر پیدا می‌کند. بعضی از گازهای موجود در جو زمین، این تابش خروجی را جذب می‌کنند. مولکول گازهای گلخانه‌ای، بسیار بیشتر از سایر گازها نور مادون قرمز را جذب می‌کند و جذب انرژی توسط مولکول های گاز سبب جنبش مولکول و افزایش انرژی آن می‌شود. وقتی این اتفاق در مقیاس بزرگ رخ دهد، مانند این است که زمین را با یک پتو پوشانده‌ایم و دمای کل نواحی زمین افزایش می‌یابد. این پدیده اثر گلخانه‌ای و گازهایی که در آن موثرند، گازهای گلخانه‌ای نامیده می‌شوند.
عمده این گازها ناشی از سوخت‌های فسیلی و فعالیتهای صنعتی در جهان است. در این حال سازمان خواروبار جهانی (فائو) در گزارشی به نام سایه بلند احشام عنوان کرد که پرورش دام‌ها برای استفاده بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از مجموع آلاینده‌ها وگازهای گلخانه‌ای بوده است. درصد مزبور، رقمی بیش از سهم وسایل نقلیه در سرتاسر جهان را به خود اختصاص می‌دهد.
به عقیده بسیاری از دانشمندان با افزایش آگاهی‌های عمومی، مصرف بهینه سوخت و انرژی، افزایش سطح فضای سبز و جلوگیری از تخریب جنگل‌ها، بازیافت مواد و استفاده از انرژی‌های جایگزین سوخت‌های فسیلی مانند باد و خورشید می‌توان این پدیده و اثرات منفی آن بر زندگی بشر را کنترل کرد.
ایران و پدیده گرمایش زمین
باران‌های ناگهانی و سیل‌آسا، طوفان‌های مهیب با قدرت پیش‌بینی اندک، کاهش دما و یخبندان‌های شدید و طولانی، خشکسالی‌های گسترده و دمای بالای هوا همگی از نشانه‌های تغییر اقلیم در کره زمین هستند که غیرقابل پیش‌بینی بودن و مهارناپذیری آنها، فاجعه بارتر از هر موضوع دیگری است.
طی سالهای اخیر ناهنجاری‌های اقلیمی مانند طوفان‌ها، خشکسالی‌های بلندمدت و روند دار بودن تغییرات دما و بارش در ایران نشان دهنده عمق اثرات تغییر اقلیم بر سرزمین ما به حساب می‌آید. رشد روز افزون بیابان‌ها، از بین رفتن یا کاسته شدن قابل ملاحظه ذخایر برفی مناطق کوهستانی و یخچالی، افزایش دما و روند کاهشی مقدار بارش را می‌توان فاکتورهای روشن و معناداری دانست که ضمن وقوع همزمان، همگی با حرکت در جهت منفی نشان از وقوع پدیده تغییر اقلیم در سرزمین ما دارند اما در اکثر موارد شاید عامه مردم توجهی به آن نمی‌کنند. در حالی که زندگی ما به تدریج و بیش از پیش تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی قرار می گیرد.
قابل توجه اینکه در حالی که افزایش دمای متوسط جهانی حدود 85 صدم درجه سلیسیوس است، ایران بین یک تا یک و نیم درجه سلیسیون افزایش دما داشته است.
برای آگاهی عمومی و درک بهتر نسبت به اثرات تدریجی تغییرات آب و هوایی و چگونگی تاثیرگذاری آنها به طور ملموس بر زندگی روزمره، نمونه هایی از اثرات تغییرات آب و هوایی ارایه می شود.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع آب
بروز خشکسالی‌های شدید به واسطه تغییرات آب و هوایی نه تنها زندگی انسان، بلکه حیات و محیط زیست یک منطقه را در معرض خطر قرار داده و به طور مشخص سبب کاهش منابع آب شیرین و بی ثباتی در سطح آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شود.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر کشاورزی و دامداری
از آنجایی که رشد محصولات کشاورزی با عوامل محیطی در ارتباط است، تغییرات آب و هوایی می‌تواند بر بازدهی برداشت محصول و یا نابودی کامل آن تاثیرگذار باشد. زمستان‌هایی بسیار سرد و سخت برای محصولات کشاورزی مناسب نبوده و در زمان خشکسالی نیز اگر از سیستم‌های آبیاری کارآمد استفاده نشود، نابودی محصول اجتناب‌ناپذیر است. این تغییرات بر دامداری نیز اثرات منفی دارد.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر سلامت انسان
افزایش امواج گرمایی، آلودگی هوا، طوفان‌ها و بیماری‌های مرتبط با آنها مانند گرمازدگی و آسم با تغییرات آب و هوایی در ارتباط هستند. به عنوان مثال، افزایش ابتلا به مالاریا در مناطق ساحلی و مرطوب را می توان با تغییرات آب و هوایی در ارتباط دانست.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر منابع انرژی
با افزایش امواج گرما و دمای هوا، دامنه گسترده استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع به افزایش مصرف برق منجر می‌شود. در نیروگاه‌های برق‌آبی تغییرات سطح آب پشت سدها به واسطه تغییرات آب و هوایی بر میزان برق تولیدی تاثیرگذار خواهد بود و در نیروگاه‌هایی که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند افزایش مصرف برق به افزایش مصرف این منابع انرژی آلاینده منجر شده و ضمن اینکه انسان‌ها را گرفتار هوای آلوده می‌کند و تسریع روند تغییرات آب و هوایی را در پی دارد.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش قحطی و رشد قیمت مواد غذایی
همانگونه که اشاره شد تغییرات آب و هوایی در افزایش خشکسالی‌ها، سیل‌ها و رویدادهای طبیعی دیگر موثر بوده که این موارد به قحطی و افزایش قیمت مواد غذایی منجر می شوند.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر افزایش بروز سیل‌ها و توفان‌ها
افزایش بروز سیل در مناطق ساحلی و مواجهه با توفان‌های سهمگین می‌توانند جان و مال مردم را در معرض خطر قرار دهد. مطالعات مختلف نشان می‌دهند که تغییرات آب و هوایی در افزایش این بلایای طبیعی موثر است.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بروز آتش‌سوزی‌های وحشی
خشکسالی و وزش بادهای گرم و سوزان می تواند جرقه آتش سوزی‌های گسترده را روشن کند. این آتش سوزی‌ها نابودی درختان یک جنگل و یا از میان رفتن دارایی‌های مردم ساکن آن مناطق را سبب می‌شوند.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر بی‌ثباتی زیست‌بوم‌ها
بی ثباتی زیست‌بوم‌ها، افزایش یا کاهش دما و میزان آب شیرین موجود از مهم ترین عواملی هستند که مرگ یا تداوم حیات گیاهان و جانوران و یا مهاجرت آنها برای یافتن مناطقی با شرایط مطلوب‌تر را رقم می زنند. حتی پرندگان و صخره‌های مرجانی نیز تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار داشته و به عنوان مثال، افزایش اسیدیته آب اقیانوس‌ها حیات مرجان‌ها را در معرض خطر قرار داده است.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر انقراض گیاهان و جانوران
از سرنوشت دایناسورها آگاه هستید. از این رو، چرایی تلاش دانشمندان و دولت‌ها برای طبقه بندی گونه‌های مشخصی از گیاهان و جانوران و بیان عنوان‌هایی مانند “در معرض خطر” جای شگفتی ندارد. افزون بر فعالیتهای انسانی مانند شکار بی رویه، تغییرات آب و هوایی نقش مهمی در انقراض گونه‌های مختلف به واسطه نابودی زیستگاه‌ها و موارد دیگر ایفا می کند.
تاثیر تغییرات آب و هوایی بر گردشگری
زمستان‌های بسیار سرد، امواج گرما، طوفان‌ها، سیل‌ها و … می توانند صنعت گردشگری و فعالیتهای مرتبط با آن در نقاط مختلف جهان را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
بر اساس گزارش سایت سازمان محیط زیست، با در نظر گرفتن ضرورت آگاه سازی عمومی در قبال گرمایش زمین و پدیده تغییرات آب و هوایی و همچنین لزوم جلب مشارکت آنها، لطفا بر روی مطالبی شامل کاهش مصرف سوخت و انرژی، گامی موثر در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، مصرف بی رویه منابع آب و خاک باعث آسیب پذیری بیشتر در تغییرات اقلیمی می شود، کار آموزشی و فرهنگسازی صورت گیرد.
