رمان همسایه ها نوشته احمد محمود پر فروشترین کتاب هفته در کتابفروشی حسابی شهرستان میبد در هفته اخیر بود.
حوادث داستان حدود سال ۱۳۳۰در خوزستان می گذرد. در یک خانه ی همسایه داری هستیم با نمونه هائی از اقشار فرودست جامعه. قهوه چی،قاچاقچی،مکانیک، کارگران فصلی و… با توصیفاتی صمیمانه و آگاه از مسائل و روابط آنها.
خالد، قهرمان داستان که راوی داستان است، فرزند یکی از این خانواده هاست که به سن بلوغ رسیده و گنگ و خوابزده زندگی را می پاید. گرچه «بلورخانم» زن عشوه گر قهوه چی چشم او را به دنیای جسم گشوده است، اما اگر تصادفی روی نمی داد شاید عاقبت او نیز چیزی مشابهِ سایر همسایه ها درمی آمد. تصادفی ناشی از بازی های بچه گانه، قهرمان نوجوانِ اثر را به بازداشت کوتاهی در کلانتری می اندازد تا پس از رهائی، پیام خصوصی یکی از بازداشت شدگان را به کسی دیگر برساند. بردن این پیام مقدمه ی آشنائی های بعدی است. پیام گیرنده کتابفروشی است که در فعالیت های پنهان سیاسی مشارکت دارد، تبلیغ او چشم خالد را به این روابط تازه می گشاید. کار به عنوان شاگرد قهوه خانه نیز او را با طبقات مختلف مردم آشنا می کند. هنگام بحران ملی شدن صنعت نفت است که خوزستان قلب تپنده ی آن به شمار می آید. آموزش مرامی، بر آگاهی خالد نسبت به اوضاع می افزاید، گرچه گهگاه بطور مبهم از یکطرفه بودن تحلیل ها احساس شگفتی می کند، اما نفس هیجان و عمل پویا او را درپیِ خود می برد، تا آنجا که به عنصر فعالی در این زمانه ی پرآشوب بدل شود. به همراه خالد از میانه ی ماجراهای روزگارش عبور می کنیم و از آنجا که حوادث در چشمه ی وجدان نوجوان جریان می یابد از خشکی و کلی گوئی خبرهای رسمی می گذریم و ماجراهائی قابل لمس و پرضربان را حس می کنیم. ماجراهای خالد با مأمورسمجی که مدام در پیِ اوست(علی شیطان)عشقی که میان او و دختری ناشناس(سیاه چشم) به تصادف پدید می آید. روزها و شبها تظاهرات و اعلامیه نویسی ها، فرارها و بازداشتها، خیابانها و زندانها و در داخل خانه که جهان کوچکتری است مسائل همسایه ها از دعوای زناشوئی گرفته تا تهییه ی یک لقمه نان. عقاید،نگرشها، خرافات، دشواری های عاطفی و جنسی با زبانها و لحنهای متنوع آدمهای متنوع و… همه ی اینها با نظم ادبیِ سنجیده ای از ضمیر خالد می گذرد. همانطور که نوجوان بارورتر می شود و گره ها را به تدبیر خود می گشاید کتا زندگی و تاریخ نیز برای خواننده ورق می خورد.
در آخرین بخش رمان خالد را در زندان عمومی می بینیم. وی با مساعدت یکی از«کادر»های آزموده (پندار) اعتصاب غذایی در زندان به راه می اندازد که طی آن با طبائع و منشهای خاص زندانیان عادی آشنا می شویم. حدیث انگیزشی که این دوتن در زندانیان بوجود می آورند و نیز نقاشی زندان و روحیات زندانبانها دلپذیر و مقبول است. اعتصاب به خون کشیده می شود.«ناصر ابد» کشته می شود. پندار سر به نیست می شود و خالد پس از یک زندان انفرادی طولانی به سربازی می رود و رمان در اینجا به شکلی نیمه تمام متوقف می ماند.
همسایه ها از نظر وسعت و تنوع ماجراها، تعدد آدمها و شخصیت ها، تعدد لحنهای محاوره ای و توصیفات جزء به جزء از حرکات و گفتگوها در میان رمانهای ایرانی ممتاز است. معرفت همه جانبه ی نویسنده به چندوچون فضا، اقلیم، افکار و آرزوهای مردم روزگار داستان این امکان را فراهم آورده که برشی از زندگی با کشتن و خون و ضربان همه ی لحظه هایش برای ما روایت شود و به راستی در این میان نبض همه ی لحظات را در دست دارد.
منبع : کتابفروشی حسابی -https://t.me/hesabishop
آخرین دیدگاهها