روماتیسم مفصلی چیست؟

روماتیسم مفصلی شایع ترین بیماری التهابی مفصلی است، که حدود ۱ درصد افراد در دنیا به این بیماری مبتلا هستند.

متخصص روماتولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما افزود: در این بیماری، مفاصل به صورت قرینه دچار تورم و درد می شوند که اگر به موقع درمان نشود، با ایجاد تخریب در مفصل، باعث تغییر شکل آن نیز می گردند.

احمدرضا جمشیدی اضافه کرد: این بیماری جز بیماری های خود ایمنی محسوب می شود، که به دلیل داشتن زمینه های ژنتیکی و اختلال در آن، بدن قادر نخواهد بود، خودی را از غیر خودی تشخیص دهد و زمانی که تحریک شود به بافت های بدن حمله می کند.

وی با بیان اینکه  یکی از شایع ترین نوع این بیماری، آرتریت روماتوئید است، شیوع این بیماری در خانم ها دو الی سه برابر آقایان عنوان کرد و ادامه داد: احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد، اما شیوع بیشتر آن، حدود ۲۰ تا ۵۰ سالگی است.

عوامل ابتلاء به روماتیسم مفصلی

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: یکی از عوامل شروع کننده این بیماری، میکروب ها و ویروس ها هستند، که با تحریک سیستم ایمنی، باعث شروع این بیماری می‌شوند.

وی همچنین، استرس ها را از دیگر عوامل ابتلاء به این نوع بیماری ها نام برد و گفت: وقتی سلول زنده در مقابل استرس قرار می گیرد، از خود پروتئینی ترشح می کند که در یک زمینه ژنتیکی مساعد قادر است سیستم ایمنی را تحریک کند.

وی نتیجه این فعالیت نامناسب را التهاب بیان کرد و اظهار داشت : التهاب در بیماری آرتریت روماتوئید در مفاصل ایجاد می‌شود و التهاب موجود در مفاصل، مجدداً با ایجاد یک سیکل معیوب، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند و این چرخه معیوب، بطور مداوم ادامه پیدا می‌کند.

جمشیدی یادآور شد: در افرادی که از روغن ماهی استفاده می کنند، به دلیل داشتن امگا۳، ممکن است دردهای التهابی فروکش کند، همچنین گفت: استفاده از موادی مانند: زنجبیل، دارچین و زردچوبه، با داشتن اثرات ضد التهابی ممکن است، با کاهش درد همراه باشند، این مواد پیشگیری کننده نیستند، اما در کاهش درد مؤثرند.

این متخصص روماتولوژی، اصلاح شیوه زندگی، کاهش استرس و مصرف کمتر مواد غذایی آماده را، به همه افراد و به خصوص افراد در معرض خطر این بیماری توصیه و تاکید کرد: مصرف دخانیات از جمله عواملی است، که می‌تواند این بیماری را شعله ور کند.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که علائم روماتیسم مفصلی چیست؟، گفت: شایع ترین علامت در این بیماری، درد مفاصل است که ناشی از التهاب است، وی از خصوصیات دردهای التهابی مفصل، به دو علامت اشاره کرد: اول این دردها، در استراحت نیز وجود دارد وحتی تشدید پیدا می‌کند، دوم، فرد با خشکی صبحگاهی بیدار می شود و برای بهبود نیاز به زمان دارد.

این استاد دانشگاه گفت: روماتیسم مفصلی، هیچ مفصلی را بی نصیب نمی گذارد، اما درگیری در مفاصل انگشتان دست، مچ دست و انگشتان پا، شایع تر است، او قرینه بودن درگیری مفاصل را، از خصوصیات بارز این دردها نام برد.

وی یادآور شد: اگر درگیری مفصل بیش از ۶ الی ۸ هفته به طول بیانجامد، درگیری مزمن نامیده می شود، که متاسفانه همین زمان برای تخریب مفصل کافی است.

اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان روماتیسم مفصلی

جمشیدی متذکر شد: بسیار مهم است که در بیماری آرتریت روماتوئید، تشخیص و درمان سریعتر انجام گردد و اجازه ندهیم که مفصل تخریب شود.

او توصیه کرد: اگر درد التهابی داشتید و علامت های گفته شده در شما وجود دارد، سریع اقدام کنید، تا مفاصل شما آسیب نبیند، وی گفت: با درمان و تشخیص به موقع، شانس خاموش شدن بیماری نیز وجود دارد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که تشخیص این بیماری چگونه صورت می گیرد؟، گفت: علائم بالینی و انجام آزمایشات تشخیصی(CRP,ESR,RF) از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در سال‌های اخیر انجام آزمایشANTI CPP کمک کننده است، البته این آزمایش جواب مثبت کاذب نیز دارد.

وی در ارتباط با زمان تغییر شکل مفاصل توضیح داد: این بیماری معمولاً آرام پیش میرود، اما در درصدی از موارد، سیر سریع وجود دارد.

وی گفت: از ابتدای درمان، از چند جهت بیماری را کنترل می‌کنیم: اول خاموش کردن التهاب، سپس سرکوب کردن سیستم ایمنی است، که در نهایت منجر به کنترل بیماری میشود‌

داروهای مورد استفاده برای درمان روماتیسم مفصلی

جمشیدی مورد عوارض داروهایی که برای این بیماری مصرف می شود تصریح کرد:: هر دارویی با عوارضی توام است، پزشک است که باید، منافع و مضار دارو را نسبت به منفعت بیمار بسنجد.

وی افزود:متوتروکسات با دوز پایین، گزینه مناسبی در درمان بیماریهای روماتیسمی است، همچنین برای کاهش درد و التهاب، معمولاً از دوزهای پایین کورتون نیز استفاده می‌شود، زیرا هم عوارض بیماری را کنترل میکند و هم با کاهش عوامل التهاب زا، سیستم ایمنی را آرام میکند.

کارشناس برنامه گفت: هیدروکسی کلروکین و سولفاسالازین جزو دیگر داروهای درمان این بیماری می باشند و در مورد مصرف سولفاسالازین تاکید کرد: این دارو باید همراه با آب زیاد و با فاصله یک ساعت پس از غذا خورده شود.

این استاد دانشگاه گفت: اگر بیماری با این داروها بهبود نیافت، مصرف داروهای بیولوژیک توصیه می شود: این داروها، Anti TNFنام دارند، که هم به صورت ضد التهاب عمل می کنند و هم روند بیماری را متوقف می‌کنند.

او گفت: خوشبختانه این داروها در کشور تولید شده اند و تحت پوشش بیمه نیز قرار دارند.

جمشیدی در پاسخ به این سوال، که چرا از ابتدا، داروهای بیولوژیک مورد استفاده قرار نمی گیرد؟، گفت: این داروها چون با شدت بیشتری سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، بیمار ممکن است، مستعد ابتلا به عفونت شود، به همین دلیل داروهای بیولوژیک، در پله اول مصرف قرار نمی گیرند.

شبکه سلامت