آمار ازدواج در کشور براساس آمارهای موجود از سال ۸۹ تاکنون ۴۰ درصد کاهش داشته و زنگ هشداری است تا برنامه‌ریزان برای رفع این معضل در جامعه تدابیر ویژه‌ای بیاندیشند.
بر پایه همین آمارها از سال ۸۹ به طور متوسط هر ساله شش درصد از میزان ازدواج در کشور کاسته شده و استان یزد نیز از این قاعده مستثنی نبوده به طوری که در سال گذشته، یک هزار و ۴۰۲ مورد ازدواج و ۳۸۲ مورد طلاق در استان به ثبت رسیده است.
ازدواج از اساسی‌ترین پدیده‌هایی است که برای تداوم حیات هر جامعه‌ای الزامی است؛ ایجاد جمعیت و گسترش نسل آینده که نتیجه آن افزایش نسل جوان و کارآمد در مکانیزم توسعه‌ی کشور می‌باشد در گروی رونق ازدواج در جامعه است.
دلایل زیادی برای کاهش آمار ازدواج وجود دارد اما بسیاری بر این باورند که بیکاری و مخارج کلان از جمله عوامل بی‌رغبتی جوانان و دوری آنها از ازدواج است ولی کارشناسان علاوه بر این عوامل، نداشتن خودباوری و نبود مهارت و آموزش را از موانع پیش روی جوانان و از حلقه‌های گمشده‌ای می‌دانند که در موضوع ازدواج کمتر به آنها توجه شده است.
فقدان مهارت ورود به زندگی زناشویی در جوانان امروز
«بهروز اسلامی» مدیر مرکز مطالعات اجتماعی سازمان جهاددانشاهی استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در این باره می‌گوید: برخلاف باورهای بسیاری از افراد که گمان می‌کنند اقتصاد و عوامل مربوط به آن از علت‌های کاهش ازدواج در جامعه است، تغییر سبک زندگی، رواج فردگرایی، کاهش مسئولیت‌پذیری اجتماعی، نبود آموزش کافی نوجوانان و جوانان برای ورود به زندگی زناشویی و عوامل این چنینی از مهمترین علت‌هایی است که می‌تواند عوامل اقتصادی را نیز در برگیرد و در نتیجه به کاهش چشمگیر ازدواج و افزایش طلاق در جامعه بیانجامد.
این دانش‌آموخته جامعه‌شناسی با اشاره به آمار بالاتر ازدواج در استانهای کم‌برخوردار نسبت به استانهای برخوردار و ضعف نبود آموزش‌های فرهنگی مربوط به ازدواج، عنوان می‌کند: این که در برخی مناطق از کشورمان که از وضعیت اقتصادی مناسب و خوبی برخوردار هستند، میانگین سن ازدواج و فراوانی طلاق نسبت به مناطق کم برخوردار بیشتر است، ضرورت اهتمام بیشتر و عمیق‌تر مسئولان و متولیان امر را بیشتر نشان می‌دهد.
شانه خالی کردن جوانان از مسئولیت‌های تشکیل خانواده
اما از سوی دیگر «نیره غلامپور» روانشناس و مدرس دانشگاه در این خصوص نظر دیگری دارد و معتقد است که عوامل اقتصادی از عوامل مهم کاهش ازدواج در کشور است.
وی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: تجربه‌ی تدریس در دانشگاه و تعامل با جوانان دانشجو نشان می‌دهد که اقتصاد ضعیف جوانان به خصوص در میان پسران از مهمترین عوامل کاهش ازدواج در کشورمان است.
غلامپور ادامه می‌دهد: گسترش روابط دختر و پسر در جامعه نیز باعث می‌شود تا جوانان احساس نیاز به ازدواج را در خود نبینند و متاسفانه از سوی دیگر این روابط در بین نوجوان نیز درحال گسترش است که می‌تواند بسیار نگران کننده باشد.
وی با بیان این که خانواده‌ها با بر عهده‌گیری تمام مسئولیت های فرزندان، افراد بی مسئولیتی را وارد جامعه می‌کنند، می‌گوید: متاسفانه انجام دادن تمام تکالیف و امورات فرزندان باعث می شود آنان در قبال ارائه خدماتی که به آنها می شود، احساس وظیفه و مسئولیت نکنند.
وی در این رابطه اضافه می‌کند: این اتفاق باعث می‌شود که کودکان امروز و جوانان آینده، مسئولیت ازدواج را نیز نپذیرند چرا که اصولاً، وظیفه و تعهد را نیاموخته‌اند.
غلامپور تصریح می‌کند: نبود احساس وظیفه‌شناسی، مسئولیت‌پذیری و تعهد باعث می‌شود که اعتماد به نفس در جوانان پرورش نیابد و برخلاف نظر خانواده‌ها، غالباً جوانان امروزی از نوعی اعتماد به نفس کاذب برخور باشند و به همین دلیل هم از زیر بار مسئولیت‌ها، شانه خالی کنند.
کرونا بهانه‌ای برای فرار جوانان از تجملات ازدواج
«اعظم السادات امامی» معاون جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان هم راجع به وضعیت نگران‌کننده کاهش ازدواج و افزایش طلاق در بین یزدیها به خبرنگار ایسنا می‌گوید: متاسفانه ترویج تجمل‌گرایی و هزینه‌بردار بودن ازدواج‌ها از اصلی‌ترین عواملی است که جوانان را از ازدواج بازداشته است.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه سنت غلط برگزاری جشن‌های کلان عروسی در جامعه باعث کمرنگ شدن امر مهمی چون ازدواج شده است.
امامی اظهار می‌کند: به منظور ترویج امر ازدواج در بین جوانان استان، اداره کل ورزش و جوانان یزد با تمامیت توان و امکانات خود، اقدامات متنوعی را با وجود کرونا انجام داده تا بتواند اندکی بر بهبود آمار ازدواج موثر باشد.
وی در خصوص این اقدامات نیز اشاره می‌کند: ایجاد اتاق عقد رایگان با ظرفیت ۱۲۰ نفر یکی از این اقدامات بوده تا بتوانیم از بسیاری از هزینه‌های جوانان در این رابطه کاسته باشیم و خوشبختانه استقبال جوانان از این مکان نشان می‌دهد که کرونا بهانه‌ای شده تا برخی جوانان با فرار از جشن‌های پرهزینه، مشتاق به ازدواج و به دور از هزینه‌های سرسام‌اور معمول قبل از کرونا، زندگی زناشویی خود را آغاز کنند.
این مسئول با بیان این که فرهنگ ازدواج آسان باید از خانواده‌ها آغاز شود، ابراز می‌کند: استان یزد با ایجاد کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌ای به خانواده‌ها سعی دارد آنها را برای آسان گرفتن ازدواج بر جوانان آماده سازد.
به گفته‌ی وی، در همین رابطه تا کنون ۴۰۰ مشاوره و ۱۹۰ کارگاه آموزش خانواده در تمام مناطق استان برگزار شده و بازخوردهای خوبی را در این خصوص شاهد هستیم.
وی بیان می‌کند: برگزاری کلاس های آموزشی قبل از ازدواج و حین ازدواج از دیگر اقداماتی است که برای ترویج و تحکیم بنیان خانواده‌ها صورت گرفته، ضمن این که تعداد زیادی از ۷۰ سازمان مردم نهاد(سمن) استان به فعالیت در زمینه ازدواج مشغول هستند.
معاون جوانان اداره کل ورزش و جوانان استان خاطرنشان می‌کند: ایجاد شبکه فعالین ازدواج و پویش خیرین از دیگر برنامه‌هایی است که در تسهیل ازدواج جوانان موثر بوده است به گونه‌ای که در آخرین برنامه‌ی پویش ازدواج جوانان که در فصل بهار در استان انجام شد، ۲۴ قلم جهیزیه توسطه خیرین تهیه و بین جوانان نیازمند توزیع شد.
امامی از دیگر اقدامات اداره کل ورزش و جوانان استان یزد در زمینه ترویج ازدواج در بین جوانان به ارائه جهیزیه ارزان قیمت و اقساطی جهت حمایت از این امر نیک اشاره کرد.
به نظر می‌رسد که بی‌رغبتی جوانان به ازدواج و کاهش چشمگیر آمار ازدواج فراتر از مشکلات اقتصادی است و آموزش‌های نادرست فرزندان نیز باعث شده تا امر ازدواج دیگر برای جوانان مهم نباشد.
آیا مسئولان به دنبال راه حل درستی برای مدیریت این بحران هستند؟ و پیامدهای اجتماعی ناشی از افزایش سن مجردها در سال‌های آینده چگونه خواهد بود؟
